خلاصه نویسی

به استخراج جوهره ی اصلی یک نوشته ی منثور یا منظوم خلاصه نویسی می گویند و فایده ی آن صرفه جویی در زمان .کاستن حجم نوشته برای آسانی مطالعه. درک و فهم مطالب اصلی نوشته جدای از نکته های فرعی آن و ساده کردن مطالب مشکل و دشوار است تلخیص به دو شیوه انجام می گیرد :

  1-کامل:که در آن تمامی محتوای ماخذ اصلی آورده می شودو خواننده کل اثری را در مقیاس کوچکتر می خواند

  2-منتخب:که بهترین و برجسته ترین مطالب یک کتاب و یا گاه تنها قسمتهایی خاص که ازنظر علمی یا فنی موردنظر است خلاصه می شود.

شیوه ی خلاصه کردن:

1-     ابتدا بایستی صفحه به صفحه وبا دقت تمام از ابتدا تا انتهای متن را خواند و فهمید و مشکلات لغوی آن را حل کرد.      

2-    به سبک،طرز بیان و شیوه ی نویسنده یا شاعر توجه عمیق کرد تا بتوان به اهداف وزیبایی ها و نکات برجسته ی متن آگاهی یافت به طوری که موضوی سخن کاملا روشن باشد

پس از آن بایستی مراحل زیر را رعایت کرد:

1-تعیین هدف تلخیص ودرصد خلاصه نویسی از یک متن

2-استخراج پیام.عنوانها و مطالب اصلی

3-تعیین قسمتهای اصلی

4-یادداشت برداری

5-تنظیم ونگارش یادداشت ها

6-باز خوانی پیراستن نوشته ی خلاصه شده و پاکنویس بایستی توجه کنیم که درداستان ورمان مهمترین نکته یافتن موضوع اصلی وبن مایه ها و زمینه ی داستان است

چراکه با آگاهی از همین نکات است که می توانیم بفهمیم که چرا مثلا شخصیت داستان لباس آبی پوشیده است و...در خلاصه نویسی آوردن این نکته اهمیت دارد یا نه؟چون مقصود ما از تلخیص نشان دادن موضوع و فکر اصلی شاعر،نویسنده ودر نتیجه یک متن است بنابراین خلاصه را به قلم خود ومطابق با زبان و شیوه ی نگارش خود می نویسیم والبته این به معنای تصرف در متن و موضوع نیست وبایستی لفظ و شیوه ی بیان ما ،رسا ،ساده وبا توجه به موازین درست نویسی باشدوبخوبی بتوانیم جنبه ی معنوی وارزش محتوایی نوشته را منتقل کنیم  .