یا من اسمه دواء وذکره شفاء
                             دارو ومصرف آن

هر ماده‌ای که برای درمان و تشخیص بیماری و پیشگیری از آن به کار رود و بر ساختار یا کارکرد ارگانیسم زنده اثر گذارد را دارو می گویند. در حالت کلی، یک دارو ماده ای  است که به وسیله?واکنش های شیمیایی خود، تغییراتی در کارکرد زیستیایجاد می کند. عمدتاً مولکول دارو با یک مولکول خاص در سیستم زیستی که نقش مشخصی بازی می‌کند بر هم‌اثر دارد. داروها ممکن است درون بدن تولید شوند همانندهورمون ها و یا شیمیایی بوده و درون بدن تولید نشوند. سموم نیز دارو محسوب می‌شوند. مواد سمی می‌توانند به وسیله موجودات زنده از قبیل گیاهان و جانوران ساخته شوند و یا همانندآرسنیک وکادمیوم دارای ریشه? معدنی باشند. از آنجا که واکنش دارو با گیرنده? آن شیمیایی است، یک مولکول دارو باید شکل، اندازه، ترکیب اتمی و بار الکتریکی مناسب داشته باشدیک دارو معمولاً دارای نقطه? دریافت دوری نسبت به جایگاه عمل خود است. مثلاً قرص هایی که برای درمان سردرد به کار می‌روند، اگرچه از طریق دهان دریافت می‌شوند اما جایگاه عمل آنها مغزاست. بنابراین یک داروی پذیرفته و عملی شده، دارویی است که اولاً خواص لازم برای انتقال از سایت ورودی به جایگاه عمل منظور را داشته باشد و ثانیاً در زمان معقول از بدن دفع شود . وزارت بهداشت در این اطلاعیه خود عنوان داشته که تجویز آنتی هیستامین ها نظیر دیفن هیدرامین، کلرفنیامین، برم فنیرامین و سیپروهپتادین، دکونژستانها نظیر پسودوافدرین و فنیل افرین، ضد سرفه ها نظیر دسکترومتورفان و خلط آورها نظیر گایافنزین به طور کلی در کودکان کمتر از دو سال توصیه نمی شود.
در اطلاعیه مذکور تاکید شده که فرآورده های مذکور نباید به منظور کمک به خواب کودک و ایجاد حالت خواب آلودگی در بچه مصرف شود و توصیه می گردد برای تنظیم مقدار تجویز شده فرآورده برای کودک، از پیمانه با قاشق های مخصوص اندازه گیری دارو استفاده شود و از اندازه گیری مقدار مصرف توسط قاشق های خانگی، به دلیل استاندارد نبودن اندازه آنها، خودداری شود.
با توجه به اینکه مواردی از مسمومیت با فرآورده های مورد استفاده در کشور ما در گروه سنی کمتر از دو سال مشاهده گردیده ، وزارت بهداشت به پزشکان و داروسازان توصیه می کند هنگام تجویز و تحویل فرآورده های حاوی اجزاء مذکور که در قرص و شربت سرماخوردگی کودکان (حاوی کلرفنیرامین و پسودوافدرین) شربت دیفن هیدرامین، شربت گایافنزین، شربت دکسترومتورفان پی (حاوی پسودوافدرین)، شربت اکسپکتورانت ( حاوی گایافنزین، کلرفنیرامین و پسودوافدرین) شربت و قرص کلرفنیرآمین، قطره بینی فنیل افرین، شربت و قطره دکسترومتورفان موجود است نکات لازم را به والدین متذکر شوند.
نحوه نگهداری دارو ها: داروها را دور از دسترس کودکان قرار دهید .
داروها را در شیشه یا قوطی اصلی خود نگاه دارید .
داروها را در برابر حرارت و نور قرار ندهید .
قرصها و کپسولها را در حمام یا جاهای نمناک منزل بطور مثال نزدیک سینی ظرفشویی آشپزخانه نگهداری نکنید. چراکه رطوبت و حرارت ممکن است باعث تغییرات شیمیایی در دارو گردند همچنین پنبه فشرده موجود در قوطی داروها را پس از بازکردن قوطی دور بیندازید چرا که در غیر این صورت رطوبت را به داخل قوطی جذب خواهد کرد .
از یخ زدن داروهای مایع جلوگیری کنید .
داروها را در یخچال نگهداری نکنید مگر بعضی داروهای خاص که در برچسب آن قید شده باشد .
داروها را برای مدت طولانی در اتومبیل قرار ندهید .
در مسافرت داروی خود را در چمدان قرار نداده و همراه خود داشته باشید چرا که امکان گم شدن چمدان یا قرار گرفتن آن در محیطهای خیلی سرد یا خیلی گرم وجود دارد .
داروهای تاریخ گذشته یا بی مصرف خودرادرمنزل نگهداری نکنید واز اینکه داروی دور ریخته شده خارج از دسترس کودکان باشد اطمینان حاصل کنید.
نحوه درست مصرف کردن داروها:
بطور کلی بهتر است داروها را با یک لیوان پر آب مصرف کنید مگر آنکه دستور پزشک شما چیز دیگری باشد .
بعضی داروها باید همراه غذا مصرف شوند تا موجب تحریک معده نشوند و بعضی دیگر اگر همراه غذا مصرف شوند غیر فعال شده یا شروع اثرشان به تاخیر می افتد .

هنگام مصرف داروهای طولانی اثر هر دوز دارو  باید بطور کامل مصرف شود همینطور داروها را قبل از بلع نجوید یا خرد نکنید مگر آنکه دستورالعمل ویژه ای در رابطه با آن از جانب پزشک خود داشته باشید .
داروهایی را که دارای پوشش روده ای می باشند نباید باشیر یا آنتی اسید مصرف شوند ، در غیر این صورت خیلی زود در معده حل می شوند .
اگر دارو را به شکل شربت مصرف می کنید باید از قاشق یا پیمانه مخصوص اندازه گیری میزان مایع استفاده شود تابطودقیق میزان دوزداروتنظیم گردد.
داروهای خوراکی دراشکال متفاوتی مثل قرصکپسول وشربت عرضه می شوند بنابراین اگردرمصرف یکی ازاین اشکال دچارمشکل باشید می توانید با پزشک خودمشورت نمایید تادرصورت امکان ازشکل دیگردارواستفاده کنید .
هر دارویی ممکن است در کنار خواص درمانی عوارض ناخواسته ای نیز داشته باشد که بعضی از آنها ممکن است به اقدامات پزشکی خاصی نیاز داشته باشند بنابراین لازم است بدانید داروی مصرفی چه عوارضی دارد و در صورت بروز آن چه اقدامی نمائید . برای این منظور یا از پزشک خود در مورد عوارض احتمالی دارو سوال کنید و یا هر واکنش و عارضه غیر عادی را به پزشک خود اطلاع دهید تا وی تصمیم گیرد ، پزشک معالج ممکن است دوز دارو را کم کرده یا تذکر دهد که بعد از گذشت چند روز بدن شما خود را با این شرایط تطبیق خواهد داد ، یا شاید داروهای دیگری را با عوارض جانبی کمتر جایگزین آن نماید .
نام داروی مصرفی خود را برای استفاده در آینده روی کاغذی نوشته و با خود همراه داشته باشید .
در موارد مصرف طولانی مدت دارویی خاص قبل از اتمام آن جهت تهیه آن دارو اقدام نمایید تا پیوستگی درمان از بین نرود . در صورت فراموش کردن یک وعده از مصرف بعضی داروها ، به محض بیاد آوردن باید آن وعده مصرف گردد . درمورد تعداد دیگری از داروها باید ازمصرف وعده فراموش شده خودداری کرد چراکه موجب غلظت نسبتاً بالا و خطرناک دارو خواهد گشت .
در صورت فراموش کردن وعده های داروئی با پزشک معالج خود مشورت کنید .
                                                                      تهیه شده به وسیله  امیر حسین اسدیان