تحقیقی پیرامون هندبال وتاریخچه آن در جهان وایران

مقدمه:

هندبال یک بازی تیمی است که اساس آن با اقتباس از بازی فوتبال پایه ریزی گردیده و نحوه ترکیب تیم و حتی تعیین فصلهای مناسب برای مسابقات بر مبنای بازی فوتبال تنظیم شده است . در این بازی هر تیم سعی می‌کند توپ را با دست به دروازه تیم مقابل پرتاب کند و در عین حال از دروازه خود در مقابل حملات تیم مقابل دفاع نماید . هر تیم دارای 10 بازیکن و دو دروازه بان است که در داخل زمین فقط 6 بازیکن و یک دروازه بان بازی می‌کنند . بازیکنان از تکنیکهای مختلف در جهت پاس دادن توپ به یکدیگر و شوت کردن آن و یا انجام انواع حمله و ضد حمله استفاده می‌کنند و با سد نمودن راه بازیکنان تیم مقابل ، مانع موفقیت آن تیم می‌گردند. بازی هندبال در فضای باز توسط دو تیم که هر تیم از 11 بازیکن تشکیل شده است ، انجام می‌گیرد .
با توجه به استقبال جوانان از این رشته ورزشی ، پیش بینی حداقل 1000 نفر تماشاچی در سالنهای هندبال توصیه می‌شود . تماشاچیان در این سالنها در دو سمت طولی سالن استقرار می‌یابند و حداقل فاصله آنها از خطوط اطراف زمین باید 2 متر در نظر گرفته شود.

تاریخچه هندبال در جهان

گروهی هندبال را مثل ورزشهایی چون بوکس- کشتی و دو از رشته ها ی سنتی المپیک می دانند. «هومر» شاعر و مورخ یونانی در اثر خود«اودیسه» از ورزش هندبال بنام «اورانیا » یادکرده است درسال 1926 تصاویر مربوط به این بازی روی یکی از دیوارهای آتن قدیم حجاری شده بود کشف شد . در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی تابستانها خانم های درباری و شوالیه ها و شاعران دربار ی این ورزش را سرگرمی خود قرار داده بودند . کنراد کخ که یک معلم ورزش آلمانی بود در سال 1890 هندبال را به صورت جدی تری با نام رافابل اشپیل معرفی کرد . که آن را بصورت یازده نفری بازی می کردند . پس از اولین جنگ جهانی ((هرمان)) رئیس  فدراسیون هندبال آلمان برای گسترش و تحکیم این ورزش بسیار کوشش کرد. البته دکتر((کارل شلنز)) استاد دانش سرای عالی تربیت بدنی و ورزش برلین که او را پدر هندبال نامیده اند، پیش تر و در سال 1920، مقررات این ورزش را تدوین کرده و آن را در کلاس های خود به مرحله اجرا درآورده بود ، لذا پس از او شاگردانش موجبات گسترش این ورزش را در سراسر آلمان فراهم آوردند. در کشور های شمالی به دلیل سردی هوا ، برای اجرای این ورزش در سالن ، شکل تازه ای به آن داده شد که این امر باعث پیدایش هندبال هفت نفره امروزی شد.این ورزش بین سالهای 1904 تا 1920 با استفاده از بعضی قوانین بازی فوتبال ، در قاره اروپا توسعه بیشتری یافت و به همین دلیل ، ((فوتبال)) اثر بسیاری بر آن گذاشته است تا سال 1928 از نظر تشکیلات بین المللی هندبال ، جزو فدراسیون بین المللی دو و میدانی محسوب می شد. اما به دلیل اهمیت هندبال ، این فدراسیون در هشتمین کنگره خود که در سال 1926 برگزار شد ، کمیسیونی برای مستقل کردن آن به وجود آورد و سرانجام در اوت 1928 ، فدراسیون بین المللی مستقل هندبال با یازده کشور عضو در آمستردام تشکیل شد در همان سال اولین بازی نمایشی هندبال در آمستردام انجام شد و در سال 1931، کمیته بین المللی المپیک اجازه داد که هندبال جزو بازی های المپیک درآید.از سال 1928 تا 1934 فدراسیون بین المللی هندبال گسترش بسیاری یافت و توانست بیش از 25 کشور را به عضویت بپذیرد، سرانجام اولین بازی های بزرگ و رسمی هندبال در المپیک سال 1936 برلن در رشته یازده نفره مردان انجام یافت، در سال 1950 محل این فدراسیون ، به کشور سوییس انتقال یافت ، در استکهلم یک کمیسیون فنی بین المللی تشکیل شد که هدف از تشکیل آن بررسی مقررات هندبال بود. در حال حاضر فدراسیون بین المللی هندبال 129 عضو دارد که 23 عضو آن در کنگره بارسلون پذیرفته شده اند. علاوه بر آن ، هندبال در بیش از 30 کشور دیگر نیز علاقه مندانی دارد که به این ورزش می پردازند. به طور کلی تا سال 1952 هندبال یازده نفره که در زمین فوتبال بازی می شد بر هندبال هفت نفره که در زمین کوچکتری ، در داخل سالن بازی می شد، اما از آن پس هندبال هفت نفره به ویژه در کشورهای اسکاندیناوی ، به سرعت رشد کرد و در دیگر کشورها نیز جای هندبال یازده نفره را گرفت..       تاریخچه هندبال در ایران:

 در سال 1344 شمسی ((دکتر علی محمد امیرتاش )) پس از پایان تحصیلات دوره لیسانس در رشته تربیت بدنی و ورزش از کشور فرانسه به ایران مراجعت کرده و گفتگو ها و اقدامات اولیه را جهت تاسیس فدراسیون هندبال ایران از طریق کمیته ملی المپیک شروع نمود. مدارک لازم نیز از فدراسیون بین المللی هندبال گرفته شد تا از این طریق ، مقدمات پیدایش ورزش هندبال هفت نفره در ایران فراهم شود. اما با تغییرات اداری در یک سال بعد ، در جلسه کنگره روسای تربیت بدنی و مدیران فنی استان ها و فرمانداری های کل ایران که هم زمان با برگزاری مسابقات ورزشی آموزشگاه های کشور در خرداد ماه سال 1345 در شیراز تشکیل شد ، (( دکتر امیرتاش )) طی شرح مبسوطی ، تصویب و اجرای هندبال در آموزشگاه های کشور را به کنگره پیشنهاد کرد ، لیکن به علت آشنا نبودن شرکت کنندگان در کنگره با ورزش هندبال ، متاسفانه این پیشنهاد به تصویب نرسید و بررسی بیشتر درباره آن به آینده موکول شد.در سال 1347، تغییرات و سازماندهی جدیدی در اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش پدید آمد که تصویب بازی هندبال را همانند یکی از ورزش های رسمی آموزشگاه های کشور ة ممکن ساخت. مسئولان وقت که از افراد با تجربه بودند و با ورزش های جدید نیز آشنایی داشتند، این پیشنهاد را با احتیاط و به طور غیر رسمی پذیرفتند.

اشکال بازی هندبال:

هندبال که به مادر ورزش های توپی شهرت دارد به اشکال زیر بازی می شود:
1. هندبال هفت نفره
2. مینی هندبال
3. هندبال نشسته
4. هندبال با ویلچر
5. هندبال ساحلی

خلاصه ای از مقررات و قوانین بازی هندبال

1- مدت بازی:

در دو زمان 30 دقیقه ای برای بزرگسالان – 25 دقیقه ای برای جوانان – 20 دقیقه ای برای نوجوانان و 15 دقیقه ای برای نونهالان می باشد با زمان استراحت 10 دقیقه ای بین دو نیمه.

2- تعداد بازیکن:12 نفر که 7 نفر بازیکن اصلی و در مینی هندبال 5 نفر اصلی می باشند.

3-دروازه بان:  
دروازه بان می تواند در منطقه 6 متری مانور دهد و هر زمان از منطقه بیرون آید به عنوان بازیکن زمین محسوب می شود. هیچ بازیکنی حق ندارد توپ را در منطقه 6 متری به دروازه بان پاس بدهد.

تجهیزات مورد نیاز :

- توپ : توپ هندبال کره‌ای شکل و یک رنگ بوده و از جنس چرم طبیعی و یا مصنوعی است . سطح توپ نباید براق و لیز باشد . محیط توپ برای مردان 58 الی 60 سانتیمتر و وزن آن 425 الی 475 گرم می‌باشد . در بازیهای زنان محیط توپ 54 الی 56 سانتیمتر و وزن آن 325 الی 400 گرم است .

سابقه هندبال مدارس ایران:

هندبال در آموزشگاهها از سال 48 تا کنون انجام گرفته البته بعضی از سالها در آن وقفه داشته است.
- دومین مسابقات قهرمانی کشور مردان 1355 درمشهد
- اولین مسابقات قهرمانی زنان 1370درتهران
- اولین دوره مسابقات دانشجویان (پسر) 1367 در زاهدان
- اولین دوره مسابقات هندبال ساحلی (مردان) 1380بندرعباس
- بهترین نتیجه تیم ملی مسابقت آسیایی بانکوک (مردان) مقام چهارم 1998
- بهترین نتیجه تیم باشگاهی مردان در مسابقات آسیایی مقام سوم تیم ذوب آهن - اولین حضور تیم هندبال دانش آموزان پسر ایران درمسابقات جهانی هندبال دانش آموزان درکشور یونان درسال 2002 در اردیبهشت ماه 1381 و با کسب مقام ششم.

منبع :

سایت رسمی فدراسیون هندبال جمهوری اسلامی ایران
سایت دکتر محمد علی امیرتاش

این مقاله به کوشش وتلاش امیر حسین اسدیان تهیه گردیده است .