«تحول در انتخاب مدیران،چراو چگونه»                                                   محمد باقر پیری

مطالعه سیر تحول مدیریت و نقش آن در زندگی آدمی ،بنگر این واقعیت است که مدیریت از دیر باز در جوامع مختلف وجود داشته است و بر اساس جهان بینی های گوناگون و فرهنگ های متفاوت در هر جامعه با مردم آن جامعه از قوانین و نظام خاشی پیروی گرده اند که طبعاً این قوانین و نظانات شیوه مدیریت آن جامع هرا تشکیل داده است.همچنین می توان سیر حرکت تکاملی و رشد و تعالی جوامع انسانی یا زوال و افول اقوام بزرگ تاریخی را با خصایص و نقش رهبران جامعه و شیوه های مدیریت آن مرتبط دانست.بنابراین موضوع مدیریت امر تازه ای نیست آنچه در سیر تحول مدیریت مورد توجه می باشد،ماهیت و اصل و موضوع مدیریت نیست ،بلکه روش های و شیوه های مدیریتی است ،که در هر عصری بنا بر شرایط و امکانات محیطی و مواریث اجتماعی در آن زمان بکار گرفته شده است.قدیمی ترین کتب و منابعی که از گذشتگان به یادگار مانده ، در دو شکل مستقیم و غیر مستقیم ،نشانگر نوعی از مدیریت در دوره های مختلف حیات آدمی بوده است و کتیبه های موجود در تمدن سومری ها، مادها و آثار گرانبها و پرباری از گذشته در ایران قبل از اسلام ،یونان ،رم،مصر و چین یافت می شود که همگی حاکی از نوع مدیریت درآنها بود ه است.بطور مثال «فارابی»بخش مهمی از آثار خود را به طرحریزی «مدینه فاضله»اختصاص داده و سیاست مدن که مدیریت جزئی لاینفک از آن است را به عنوان بخشی ازحکمت عملی مطرح نموده است و یا استاد سخن «سعدی»در مورد لیاقت و انتخاب افراد برای مدیریت و ارتقاء افراد گفته است :

«نخواهی که ضایع شود روزگار                                     به نامار دیده مفرمای کار

به عقلش بباید نخست آزمود                                     به قدر هنر پایگاهش فزود

گرد مملکت باید آراسته                                          مده کار معظم به توخاسته»

دقت در سیر تطور مدیریت در جهان ،مؤید این امر ایت که در گذشته ،مدیریت را اغلب یم هنر تلقی نموده و مدیران موفق را مدیرانی می شناختند که از پار ه ای از خصایص ذاتی برخوردار بوده و از استعداد رهبری ،هماهنگی ،بکارگیری نیرو های مختلف برخوردار بوده باشد.

اما امروزه عظمت توجه به مدیریت تا آن حد است که در قرن 21 هنر و علم اداره کردن گروه های کوچک و بزرگ انسانی ،از شاخص ها و خصوصیات عمده تمدن معاصر اعلام شده و این دانش در زمده یکیار رشته های تخصصی علوم انسانی درآمده و مشخصه بارز مدیریت قرن حاضر نسبت به قرون گذشته آن کاربرد روش علمی بژدر برخورد با مسائل است.در عصر جهانی شدن ،در دنیایی که هیچ حرکتی بدون مدیریت علمی به نتیجه نرسیده  و نخواهد رسید،در دنیایی که حتی بازیکنان حرفه ای فوتبال هم برای خود مدیر برنامه دارند،هر عقل سلیمی حکم می کند که در کشور ما هم زمان آن فرا رسیده که در گزینش و انتخاب مدیران تحولاتی نوین را بوجود آوریم تا از این بیشتر  در عرصه های مختلف جهانی و منطقه ای عقب نمانیم .و با پیاد ه کردن عملی شعار شایسته ی ،شایسته سالاری که امروز هر گوشی را خسته کرده است گامی در پیشرفت و پیشبرد کشور برخورداریم و در انتخاب مدیران ریز و درشت کشوری و منطقه ای بدور از حب بغض های سیاسی ،ملی،مذهبی،و جناحی عمل نمایید و بجای صافی های سلیقه ای و محفلی از شاخص های زر در انتخاب مدیران انتقاد نمائیم.

1-بر اساس مطالعات انجام شده ،در حوزه مدیریت و ارائه نظریه های مختلف در این زمینه ،این نظری مورد تأیید قرار گرفته که: مدیریت همانند دانشهای دیگر علم است و از زمره علوم کاربردی ،بنابراین موققیت مدیران در کار خود مستلزم آگاهی آنان از دانش هایی است که مدیریت بر آنها پایه گزاری شده است.

2- برای مدیریت جوهره ذاتی واستعداد فطری هم نیاز است که به هنر مدیریت مشهور است و در نهاد آدمی نهاد ه شده است که بیشتر با بینش ذاتی ،درک شهودی و فراست و جاذبه شخصیت فردی همرا ه است.

3- گروهی دیگر توفیق مدیریت را با میزان تجربه مدیر مرتبط می دانند و باروری مدیریت را منوط به درگیر شدن با مشکلات و مسایل در عمل و بدست آوردن تجربه، مورد تأیید قرا می دهند.

دقت در دیدگاه های یاد شده و سیر تحول مدیریت نشان می دهد که بدون عنایت به هر یک ،توفیق در مدیریت زیاد نخواهد بود.لذا توانایی های وجودی (هنر) آگاهی از اصول و روشهای مدیریت (علم) و برخورداری از تجارب کاری (فن مدیریت)ضمانتی بر توفیق مدیران خواهد بود.

امید است توجه به دیدگاههای فوق و پی بردن به اهمیت تاریخی و نقش آن در پیشبرد کشور و مردم ،کسانی که در انتخاب مدیران سطوح مختلف نقثش دارند این ضوابط را مد نظر خویش قرار دهند.

                                                           1-سازمان مدیریت در آموزش و پرورش-

                                                           احمد صافی –نشر ارسبالان- 1380